- Eins og ríkisstjórnin ætlar að standa með Vestfjörðum.
Opið bréf til Daníels Jakobssonar, bæjarstjóra Ísafjarðarbæjar.

Ríkisstjórnir undangenginna ára hafa ekki haft þann kjark að standa með Vestfjörðum, þingmenn okkar Vestfirðinga hafa engan veginn staðið sig í stykkinu í allri þeirri neikvæðu byggðaþróun sem átt hefur sér stað sl. 15 -20 ár, en nú viljum við trúa því að meðbyrinn sé okkar. Svo sem í ljós kom á nýliðnum ríkisstjórnarfundi sem haldinn var á Ísafirði.

Í framhaldinu langar mig að beina þeirri spurningu til nýráðins bæjarstjóra Ísafjarðarbæjar, hvort hann hafi kjark til að standa með þeim þorpum sem bæjarfélagið samanstendur af, fyrir utan Ísafjörð. Það er Flateyri, Suðureyri og Þingeyri. Og snúa þar með við þeirri mismunun sem við höfum mátt búa við allt frá þeirri sameiningu sem keyrð var í gegn í kjölfar hræðsluáróðurs, þess eðlis að við sem í þorpunum búum, hefðum enga möguleika á að sjá um okkur sjálf. Tíminn leiddi í ljós að sennilega hefði það nú ekki einungis verið okkur mögulegt, heldur mun heillavænlegra en það ástand sem við búum við í dag. Tek ég Súðavík sem dæmi, sem stóð utan sameiningar og hefur staðið sig með prýði. Hitt er svo annað mál að fyrst svona er komið ætti hreinlega að sameina Vestfirði alla, koma samgöngumálunum til 21. aldarinnar og vinna sameiginlega að hagsmunum okkar á landsvísu. ,,Sameinaðir stöndum við, sundraðir föllum við".

Að mörgu er að hyggja þegar litið er til þeirrar þróunar sem að miklu leyti hefur skilið sjávarþorpin hringinn í kringum landið eftir í sárum. Fiskveiðistjórunarkerfið, sem flestir sjá, að er með eindæmum óréttlátt á þar stóran hlut að máli en það að fara frá þeim stað í stjórnun að hafa með mál sinnar heimabyggðar að gera, geta tekið ákvarðanir og staðið með sínum byggðarkjarna og yfir í að verða alger jaðarbyggð sem ekkert ákvörðunarvald hefur um málefni sín, hefur ekki síður haft áhrif á þessi þorp. En slíkt þarf ekki að vera raunin, við sameiningu Hríseyjar og Akureyrarbæjar jókst þjónustan við eyjaskeggja, en forsvarsmenn þar höfðu til þess vilja og víðsýni. Slíku hefur ekki verið að heilsa í Ísafjarðarbæ.

Heimabær minn Þingeyri hefur ekki aðeins liðið fyrir að hafa verið svo til kvótalaust sjávarþorp undanfarin ár heldur líka fyrir það að mæta afgangi og vera afar neðarlega í áhersluröð ráðamanna bæjarins sem þó eru að kalla á sanngirni stjórnvalda, skilning og aðgerðir. Ég vona svo sannarlega að það jafnrétti, sem Ísfirðingar fara fram á frá ríkisstjórninni sé einmitt það sem þeir hafi hugsað sér að iðka áfram til þorpanna, ,,hvorki meira né minna" svo vitnað sé í nýbirta grein Eiríks Finns Greipssonar, ritara bæjarráðs, á bb.is ,,bara það sama og hinir". Slíkur jöfnuður er löngu tímabær Suður fyrir Vestfjarðagöng. Í sömu grein stendur orðrétt; ,,En um leið býð ég hér með öllum Alþingismönnum að koma í heimsókn á Ísafjörð, þar sem ég mun sjá um að þeim verði sýnt svæðið, hvað er að gerast hér, hvar skórinn kreppir, hvað þarf að gera og síðast en ekki hvað síst að kynna þeim drifkraftinn sem hér býr í hverjum einstaklingi." Samkvæmt þessu hefur hann ekki í hyggju að sýna þeim meira en það sem Skutulsfjörður býður upp á, og segir þetta ekki allt sem segja þarf?

Auðlindir hins vestræna heims í allri mannmergðinni eru m.a. mannfæðin. Auðlind og náttúruperla Evrópu er Ísland, okkar strjálbýla land sem markaðsett er sem hreint og heilnæmt. Þeir sem eitthvað fylgjast með umræðu um ferðamál vita að slík er nú ekki alltaf raunin, þar sem óvarinn ágangur hefur skapað vandamál á sviði hreinlætis og skemmda sem í sumum tilfellum eru orðnar varanlegar og verða ekki bættar úr þessu. Vestfirðir líða ekki enn fyrir þessa þróun en Vestfirðingar þurfa og verða a ð vanda sig svo slík verði ekki raunin í framtíðinni.

Auðlind Íslands á sviði ferðamála og mannræktar eru svo Vestfirðir, þetta best varðveitta leyndarmál markaðssetningar í ferðamálum á landsvísu.

Perlan í þessu öllu saman eru svo þorpin, þar sem mannlífið, friðurinn, hreinleikinn, náttúrufegurðin og orkan sem þar finnst gerir það að verkum að sífellt fleiri leita þar að næringu fyrir sálina.

En þetta er dýrmætur gimsteinn og hann þarf að varðveita, hlúa að og fyrst og síðast þarf skilning á mikilvægi þess hvaða gulleggi við Vestfirðingar sitjum á.

Íbúarnir þurfa mannsæmandi lífsskilyrði, þá þjónstu sem þeim ber. Já, ég endurtek, þá þjónustu sem þeim ber. Sem Íslendingar í fullum rétti til að velja sér búsetu, og fá þar lágmarksþjónustu.

Við erum ekki annars flokks, íbúar þorpanna, við erum ekki afgangsstærð á landsvísu og við erum orðin afar þreytt á að láta koma fram við okkur sem annars flokks íbúa bæjarfélagsins sem svo lengi hefur verið gert.

Því kalla ég eftir raunverulegum vilja bæjarstjóra, bæjarstjórnar, heilbrigðisyfirvalda og annarra sem hafa með okkar mál að gera, til að, í fyrsta lagi skilja hvað um er að ræða, því skilningur kemur alltaf á undan ákvörðun ef hún er tekin með upplýstum hætti, og svo vil ég sjá að okkur sé sinnt til jafns við þá íbúa Ísafjarðarbæjar sem búa Norðan við göng.

Nú eru umbrotatímar og slíkir tímar geta leitt af sér endurskoðun og endurmat á því sem mikilvægast er í lífinu og velferðinni. En til þess þarf vilja og ennfremur kjark til að rýna ofan í kjölinn og taka stöðuna eins og hún raunverulega er. Ekki eins og hún hefur dagað uppi vegna hentugleika og viljaleysis.

Við erum fáir, Vestfirðingar, um sjöþúsund manns, okkur gæti farnast svo vel í framtíðinni ef okkur ber gæfa til samstöðu. Við búum við þau forréttindi að hafa alist upp við eða búa núna við óskaplega náttúrufeguð og mannlega samstöðu sem enn fyrirfinnst í þorpunum, við eigum gott líf. Mörg okkar gerðu sér ekki grein fyrir því fyrr en eftir búsetu annars staðar, í Reykjavík eða erlendis, en betra er seint en aldrei að átta sig á góðu hlutunum í tilverunni.

Því miður hefur skammsýni, eiginhagsmunapot, pólítískar línur, þröngsýni og niðurrifsstarfssemi óvandaðra einstaklinga fengið að ráða alltof miklu um stefnu og þróun byggðar á Vestfjörðum undanfarin ár. Of marga vantar greind og yfirsýn til að vinna heildinni til hagsbóta. Fleiri virðast stundum kallaðir til forystu en eiga þangað erindi.

Tökum þetta lengra en bara á pólítískum nótum á landsvísu, gott að stjórnin hefur eitthvað til málanna að leggja, þó flestu hafi nú reyndar verið lofað áður og lítið um efndir, þingmennirnir okkar eru margir hverjir einfaldlega ekki nægjanlega beittir í að vinna fyrir heildina, ganga frekar sinna einkaerinda, en ég vil fá svar frá bæjarstjóra um hvernig hann ætlar að hlúa að þeim þorpum sem eru gullegg þessa bæjarfélags. Og svarið sem felur í sér að ekki sé til fjármagn til eins eða neins tek ég fyrirfram ekki gilt. Allt er þetta spurning um forgang. Fyrst er að skilja mikilvægið svo er hægt að vinna að markmiðum. Laxnes sagði forðum ,,fyrst er að vilja, afgangurinn er tækni"

Mér finnst tímabært að fá trúverðuga viljayfirlýsingu frá stjórnsýslunni, þess eðlis að vilji sé til að næra þorpin, vernda þau og styðja öllum til framdráttar. Viljayfirlýsingu byggða á skilningi þeirrar þarfar sem löngu er orðin, og ef tillit er tekið til hennar mun tíminn leiða í ljós að margföldunaráhrif þeirra aðgerða styrkja allt svæðið til muna.

Viljayfirlýsingu þess eðlis að allir íbúar Ísafjarbæjar eigi að hafa sama rétt til þjónustu og sé ekki mismunað eftir búsetu eins og verið hefur um árabil. Gott dæmi um þá mismunun sem gerð er á bæjarbúum sem enn eru á grunnskólaaldri, endurspeglast ágætlega í því, að lengi hefur verið rætt um að keyra börnum Flateyringa á Ísafjörð til náms, en ef minnst er á að keyra börnum Ísfirðinga til Flateyrar til að nýta aðstöðuna þar, þá þykir það fásinna.

Heimabyggð Þingeyringa er ekki á Ísafirði og alltof lengi hefur verið litið á okkur sem viðhengi þegar leggja á línur um þjónustu. Hvort sem sú þjónusta er á höndum bæjarins, stjórna heilbrigðismála eða í annarri stjórnsýslu.

Þar sem nýr bæjarstjóri er Ísfirðingur og hefur lengi búið fjarri heimabyggð þá langar mig að upplýsa hann og aðra sem áhuga hafa, um Þingeyri og hver þau áhersluatriði eru sem mörgum okkar eru hugleikin. Ég hef ekki svo mikla trúa á að hann hafi kynnt sér það í raun. Sérstaklega ekki eftir þau ummæli hans að stytta þurfi nú opnunartíma Upplýsingamiðstöðvar Ferðamanna vegna niðurskurðar, nú eða láta unglingana í bæjarvinnunni sinna því sem þar er gert. Slíkt ber að mínu mati hvorki vott um skilning, áhuga né nokkurra vitneskju um það starf sem þar hefur verið unnið undangengna tæpa tvo áratugi.

Hann ætti heldur að sjá sóma sinn í að finna þessari starfsemi rétt staðsett húsnæði sem hæfir rekstrinum, og kosta þá endurgerð sem þarf, til að hægt sé að halda þessari opnun óbreyttri. Hjá þessu þjónustufyrirtæki sem byggt hefur verið upp og starfrækt, innan bæjarins í fjölda ára. Ætti ekki að styrkja það sem sýnilega lifir og skilar auglýsingu á svæðinu, um allt Ísland og langt út fyrir landsteinana. Eða eigum við Þingeyringar bæði að líða fyrir að vera ekki rétt staðsett í miðbæ Ísafjarðar nú eða það, að hafa reynt að standa okkur með þennan rekstur? Hvað með að styðja við ,,drifkraftinn sem býr í hverjum einstaklingi" sem Eríkur Finnur vill kynna fyrir Alþingismönnum?

Að mörgu er að hyggja.

Tónlistarskólinn, grunnskólinn og leikskólinn

Gerum tónlistarnám áfram mögulegt á Þingeyri, en í dag eru þar tveir hæfir tónlistarkennarar sem báðir deila 80%, stöðu, væri ekki hægt að nýta starfskrafta þeirra í öðrum bæjarhlutum til að gera þeim kleyft að starfa áfram? Vonum að aldrei aftur detti nokkrum manni í hug, annað eins og gerðist eftir sameiningu Tónlistarskóla Þingeyrar og Ísafjarðar, þegar hópur manna, með skólastjóra nýsameinaðs tónlistarskóla í broddi fylkingar, mætti með flutningabíl til að sækja flygilinn okkar sem langan tíma hafði tekið heimamenn að safna fyrir, án samráðs, án þess að spyrja, datt fólki í hug að hægt væri einfaldlega að sækja það sem við þó höfðum yfir að ráða og flytja í krafti valds til Ísafjarðar. Sem betur fer létu heimamenn ekki hvaða yfirgang og virðingarleysi sem er, yfir sig ganga og neituðu að afhenda gripinn en eftir stendur þvílík vanvirða við okkar tónlistarlíf.

Grunnskólinn, sem og leikskólinn eru mannaðir metnaðarfullu fagfólki sem halda uppi starfi eins og best verður á kosið. Styrkjum það starf í orði og verki, verjum það með kjafti og klóm á tímum niðurskurðar.

Ferðaþjónustan

 

Styðjum við ferðaþjónustuna og stöndum með því uppbyggingarstarfi sem unnið hefur verið í Upplýsingamiðstöð Ferðamanna á Þingeyri undanfarin 10 ár, þar sem 3-4000 ferðamönnum hefur verið þjónað árlega í 3 mánaða sumaropnun, þar sem bókunarþjónusta hefur verið rekin um nokkura ára skeið og bókað hefur verið í flug og allra handa afþreyingarferðir innan lands sem og utan, fyrir íslenska sem og erlenda ferðamenn. Þar sem kynningarefni um Dýrafjörð á íslensku og ensku, hefur verið sent hringinn í kringum landið, ár eftir ár og fyrirspurnum svarað allan veturinn í gegnum tölvu. Uppbyggingarstarf sem að mestum hluta hefur verið unnið af hugsjón og fyrir brotabrot af því fjármagni sem Ísafjarðarbær útdeilir árlega til uppbyggingar í ferðaþjónustu svæðisins, hvort sem það er Markaðsstofan Vestfjarða, Upplýsingamiðstöðin á Ísafirði, tjaldstæðið í Tungudal eða aðrar einingar sem fá þá bæjarstyrki.

 

Skömm væri að stytta opnunartíma Upplýsingamiðstöðvar Ferðamanna á Þingeyri og Handverkshópsins Koltru og myndi það lýsa algerri vanþekkingu bæjaryfirvalda og bæjarstjóra á starfseminni og skilningsleysi á mikilvægi þess nú þegar eitt mesta ferðasumar sögunnar er í vændum. En handverkssalan skilar töluverðum fjármunum til heimamanna . Að skerða þessa opnun væri alger tímaskekkja og myndi koma íslenskum og erlendum ferðamönnum sem sótt hafa okkur heim undanfarin ár og nýtt sér þessa þjónustu mjög spánskt fyrir sjónir. Hvort heldur til ferðaskipulagningar, bókunar í flug, til að komast á internetið og borga reikningana sína eða til að fá upplýsingar um svæðið, söguna og arfleifðina , Spánverjavígin á Fjallaskaga, bandarísku lúðuveiðimennina, spænsku og frönsku sjómennina, Bretana sem sóttu þjónustu í smiðjuna, Gísla Sögu og söguslóðir, mannlíf síðustu alda og merkismenn sem þar stóðu upp úr, afþreyingu eða færð fyrir Nes, og síðast en ekki síst almennar upplýsingar um ferðaþjónustu á Vestfjörðum, landinu öllu og erlendis. Ef opnun yrði stytt myndu flestir utanaðkomandi draga þá ályktun að eitthvað sé nú ekki alveg eins og það ætti að vera, þegar annars staðar er allt lagt í undirbúning til að taka á móti ferðamönnum á sem bestan hátt.

 

Leyfum farþegum skemmtiferðaskipana að njóta þess sem Dýrafjörður hefur upp á að bjóða. Í slíkri markaðssetningu er þumalputtaregla að ekki sé hægt að markaðsetja neitt í þessu samhengi nema að algjörlega öruggt sé að það sem í boði er, verði einnig til staðar þegar fram líða stundir . Það sem mestan áhuga ferðamann vekur á Þingeyri eru Vélsmiðja Guðmundar J. Sigurðssonar sem staðið hefur sl. 100 ár og er ekkert á förum, Víkingasvæðið, sem hlaðið er úr torfi og grjóti og mun ekkert fjúka burt næstu árin sem og víkingaskipið (það er reyndar hreyfanlegra), Þingeyrarkirkja sem einnig hefur staðið í rúm 100 ár og Simbahöllin, kaffihús í húsi sem staðið hefur í rúma öld og verður að öllum líkindum í rekstri næstu árin. Og svo þorpsstemmningin yfirhöfuð, náttúran, veðrið, höfnin. Hve mörg okkar hafa ekki eigrað um bresk, frönsk, spænsk eða ítölsk smáþorp við ströndina, þar sem tíminn stendur kyrr og hlýlegt viðmót heimamanna fyllir mann friði. Fyrir þá sem ekki eru enn búnir að gera sér grein fyrir því þá er Þingeyri einmitt þannig þorp í hugum útlendinga, til að mynda Ítala sem ekki eru að leita að sól heldur ferskri, íslenskri sjávargolu. Öðrum er Þingeyri vin í hinni vestrænu mannmergðar eyðimörk, margir ferðalanganna dvelja lengur en þeir ætluðu og aðrir koma aftur og aftur.

 

Þau rök að rútur geti ekki keyrt til Þingeyrar með farþega skemmtiferðaskipana, því ekki sé hægt keyra hring og sömu leið þurfi að fara til baka, eru ekki marktæk í mínum huga því það er jú einmitt þannig sem rútunum er keyrt í Ósvör og þykir í lagi. Við viljum þennan straum ferðamanna yfir í Dýrafjörð, hér höfum við ýmislegt fram að færa sem ferðamenn vilja. Ekki nokkur vandi væri að skipulegga dagsferð í Dýrafjörð sem gleðja myndi hinn miðaldra Ameríkana. Bæjaryfirvöld og undirstofnanir, verða að vera nægjanlega upplýst til að sinna þeirri þörf og ættu að sjá sóma sinn í að nýta svæðið sem best.

 

En heimamenn á Þingeyri sem og ferðamenn vilja þjónustustig sem hæfir þeim, aðgang að því sem þarf í heimabyggð. Það fullnægir þörfum heimamanna og heillar þá sem sækja okkur heim. Að hafa friðinn og þá umgjörð sem slíkt þorp býr yfir, en að geta komist á netið, verslað, komst í banka og á pósthús, svo ekki sé minnst á hraðbanka sem ekki enn fyrirfinnst í Dýrafiði, keypt gistingu, mat og kaffi, valið um afþreyingu, og notið þess einfaldlega að vera til, það eru þarfir nútímamanna í tilliti ferðamennsku.

 

Íbúarnir þurfa atvinnu og atvinnan skapast m.a. við þessa þjónustu. Til þess þarf skilning og stuðning sem mikið hafa um það að segja hvernig þjónustu er háttað og hvaða hlutar, svæði og atburðir hafa meðbyr í markaðssetningu svæðisins.

 

Heimabyggð Þingeyringa er ekki á Ísafirði en ótrúlegt en satt þá þurfum við sömu þjónustu.

 

Klára þarf gamla salthúsið, eitt elsta hús landsins og hefja þar starfsemi. Gera þarf upp gamla kaupfélagshúsið og færa Upplýsingamiðstöð Ferðamanna, ásamt handverkshópnum Koltru þangað inn. Ef Ísafjarðarbær, eigandi hússins undanfarin ár, sér ekki þá þörf, nú eða hefur til þess vija, (og fjármagn í formi allra handa styrkja er í boði ef eftir því er leytað af alvöru, sbr. Melrakkasetrið í Súðavík) þá ættu bæjaryfirvöld alla vega að hafa manndóm í sér til að setja það í hendurnar á þeim sem vilja hafa, til að gera það upp. Ekki halda þessu fallega húsi í herkví fáfræði, skriffinsku og viljaleysis.

 

Samgöngur

 

Stöndum vörð um þær almenningssamgöngur sem eru innan svæðis, og sýna þarf í verki að svæðið sé í raun sama atvinnu og þjónustasvæði. Þorpsbúar ættu ekki að þurfa að taka heilan dag, frí úr vinnu til að fara í verslun eða sinna viðvikum innan stjórnsýslunnar sem áður var gert á örfáum mínútum á hreppsskrifstofunni. Við þurfum fleiri ferðir á milli, nú eða útibú frá bæjar- og sýsluskrifstofu og annarri þjónustu til Þingeyrar.

 

Við viljum göng úr Dýrafirði yfir í Arnarfjörð. Löngu tímabæra vegabót sem myndi tengja Norður- og Suðurfirði allt árið ef Dynjandisheiðin verður löguð í framhaldinu. Slíkt er ekki einfalt og enn erfiðara en áður á þessum samdráttartímum. En verkinu er langt í frá lokið þó að búið sé að malbika Djúpið. Einhverjir hafi vildu láta þar staðar numið, gengu jafnvel svo langt að leggja ætti niður samgöngunefnd bæjarins . Enn eitt dæmið um skammsýni.

 

Bæjarstjórnir Vestfjarða sem og þingmennirnir okkar hafa einfaldlega ekki val um að sofna á verðinum í þessum efnum, að vegasamgöngur á Vestfjörðum séu enn í þessu horfi er dapurlegur minnisvarði um hvað málssvari okkar á landsvísu er kraftlaus. Vegurinn um Dynjandisheiði er rúmlega 50 ára gamall. Sama vegastæði, sömu holur og hvar annars staðar í Evrópu væri íbúum boðið upp á slíkan þjóðveg?

 

Bæjarstjórn og þingmenn, vaknið og klárið verkið. Árna Johnsen var stungið í steininn en samt skilaði hans barátta og annarra 5 milljörðum í Landeyjarhöfn. Eruð þið virkilega ekki hæfari til starfans en þetta? Eruð þingmenn og bæjarstjórnarmeðlimir nokkuð búnir að gleyma þeirri grundvallarstaðreynd að við, almenningur réðum ykkur í vinnu? Fyrir okkur.

 

Fá Vestmanneyingar nýjan Herjólf áður en holurnar hér verða malbikaðar í fyrsta skipti? Einn ágætur þingmaður okkar taldi okkur jafnvel eiga afsökunarbeiðni skilda frá stjórnvöldum fyrir að hafa látið þessar vegasamgöngur viðgangast, hann ætlaði jafnvel að ganga í að við yrðum beðin afsökunar. Hvar er sú afsökunarbeiðni? Og hvar eru framkvæmdir til úrbóta?

 

Mér er einnig spurn hvernig fólki detti í hug að fara fram á millilandaflug frá Ísafirði, þegar allar aðflugsaðstæður eru miklu betri á Þingeyrarflugvelli, og þangað er yfirleitt hægt að fljúga þegar ófært er á Ísafjörð vegna veðurs. Millilandaflug hefur verið í athugun í Dýrafjörð í hátt á annan áratug en viljinn hefur aldrei verið hjá ráðamönnum til að taka það alla leið þrátt fyrir miklu betri aðstæður með tilliti til flugsins. En þá yrði uppbyggingin ekki í Skutulsfirði. Ótrúleg pólítík sem þarna er að verki. En hver segir að öll uppbyggingin eigi að vera í Skutulsfirði?

 

Aldraðir

 

Gerum öldruðum kleyft að eldast heima með reisn. Húsnæðið er til, þjónustan er fyrir hendi. En viljinn þarf að vera einbeittur til að halda því þannig, ekki má í skjóli niðurskurðar, flytja einstaklinga hreppaflutningum því hugmyndaauðginni er ekki fyrir að fara í stjórn heilbrigðismála, til að snúa þessu við og nýta það sem fyrir hendi er, ekki bara fyrir heimafólk heldur væri hægt að bjóða öðrum að njóta þess líka, með hvíldarinnlögn, með sumar-, nú eða vetrardvöl, með því að skapa umgjörð um ákveðna þjónustu sem hægt væri að markaðssetja fyrir eldri borgara á svæðinu, burtflutta Vestfirðinga nú eða aðra sem vildu hreinlega komast í frí en þyrftu að viðhalda því öryggi sem þjónusta við aldraða veitir. Aukum þjónustuna í stað þess að loka yfir sumarið.

 

Starf eldri borgara á Þingeyri er með því líflegasta sem gerist á landinu og enginn vafi er á að þangað væri hægt að bjóða mun fleirum en nú nýta sér það. Sumar jafnt sem vetur.

 

Heilsugæslan

 

Verjum þá örlitlu heilsugæsluþjónustu sem enn er fyrir hendi, þ.e. viðveru læknis part úr degi, einu sinni í viku. Áður var hægt að ganga að bæði lækni og hjúkrunarfræðingi á staðunum. Nú þurfa aldraðir, þeir sem ekki keyra sjálfir, eða þeir sem eru of veikir til að ferðast í tæpan klukkutíma í bíl, að velja sér af kostgæfni daginn sem má vera veikur. Mig minnir að það sé þriðjudagur. Fyrir hádegi.

Stöndum vörð um bæði sjúkrabíl og slökkvibíl sem lífsnauðsynlegt er að staðsettir séu á Þingeyri. Bæði fyrir heimafólk sem og þá sem leið eiga um þá erfiðu fjallvegi sem liggja að þorpinu, sem eru þeim sem óvanir eru að keyra þá, hættuleg slysagildra. Þeir sem þar hafa staðið vaktina sjúkrabílavaktina hafa oft unnið starf sem skiptir sköpum og aldrei fer sú umræða hátt. 40 mínútur í það minnsta tekur að keyra til Ísafjarðar, við bestu aðstæður, þaðan sem sjúkraflutningum er annars sinnt, klukkutími í óþarfa akstur skilur á milli lífs og dauða þegar svo ber undir.

 

Íþróttastarfið

 

Eflum íþróttastarfið, sú frjálsíþróttaaðstaða sem byggð var upp á Ísafirði fyrir unglingalandsmótið fyrir nokkrum árum, hefði hvergi átt að eiga sér stað nema á Þingeyri, þar sem frjálsíþróttahefðin var fyrir hendi og íþróttasvæðið allt til, það þurfti bara endurnýjun. Þrátt fyrir gagnrýni á dreift mótsvæði, mótið á undan sem haldið var fyrir Austan tel ég að hægt hefði verið að ná slíku fyrirkomulagi í gegn hjá okkur, en eins og áður er þetta spurning um vilja. 

Fyrir fáum árum voru á Þingeyri haldin stór héraðsmót Héraðssambands Vestur Ísfirðinga, HVÍ, sjö íþróttafélaga, þar voru haldin Vestfjarðamót og hópar ungmenna frá þorpunum, Flateyri, Suðureyri og Þingeyri og sveitunum í kring, fóru á Lansmót UMFÍ að keppa í frjálsum íþróttum. Sjaldnast voru Ísfirðingar þar með í för. Allt slíkt er ekki svipur hjá sjónu miðað við það sem tíðkaðist fyrir sameiningu íþróttafélaganna. Og hvernig er svo nýtingin á frjálsíþróttasvæðinu á Ísafirði í dag sem kostaði óhemju fjármagn? Hefði ekki verið nær að nýta það á Þingeyri, eiga svo aðstöðuna og nýta hana áfram, sem og svæðið allt í kring á Þingeyrarodda í öflugt námskeiðahald ungmennum til handa í hinum ýmsu íþróttum? Og ekki síst fyrir þau börn og unglinga sem enn eru á Þingeyri og stunda þar íþróttir. Styrkjum það starf sem unnið er á Þingeyri í dag af Höfrungi . Klára þarf útisvæðið, potta og sólbaðsaðstöðu við íþróttamiðstöðina og síðast en ekki síst halda þessari þjónustu opinni án skerðingar, svo hægt sé að nýta hana. Fyrir heimamenn sem og ferðamenn. Íþróttamiðstöðin var gott framtak, halda þarf áfram og klára loks verkið.

 

Tjaldstæðið verður að fá þá sinningu sem það þarf, það er óskaplega vel staðsett alveg við sundlaugina, íþróttasvæðið, fjöruborðið og víkingasvæðið og margir hafa notið dvalarinnar þar undanfarin ár en sinningu, hreinlæti og þjónustu hefur verið ábótavant. Slíkt þarf að taka föstum tökum og af fagmennsku.

 

Styrkjum og höldum á lofti aðstöðu hestamanna sem er feiknagóð og nýta mætti miklu betur en gert er í dag, á Söndum í Dýrafirði er skeiðvöllur, reiðhöll, tamningargerði, hesthús og draumasvæði til útreiða , en Dýrafjörður hefur upp á að bjóða eitt mest undirlendi í vestfirskum firði. Einnig hefur hestaleiga verið rekin að Söndum mörg undanfarin ár, nú síðast í nafni Hestamannafélagsins Storms en þar áður sem einkaframtak. Ný hestaleiga tekur svo til starfa í sumar og óska ég henni velfarnaðar.

 

Munum eftir golfvellinum. Reyndir kylfingar láta vel af honum og ein holan þar var kosin fegursta hola landsins fyrir nokkrum árum. Golfvöllurinn hefur glatt marga og komið skemmtilega á óvart þeim sem ekkert vissu hvað í boði var.

 

Niðurníðsla á eignum bæjarins, lýti á þorpinu, lýti á ráðamönnum bæjarins.

Látum ekki bjóða okkur lengur að svo til einu húseignir þorpsins sem greinilega eru vanræktar og í niðurníðslu séu í eigu bæjarins. Metnaðurinn til viðhalds verður að ná Suður fyrir göng, til fleiri mannvirkja en þeirra sem sjást út um gluggana á Stjórnsýsluhúsinu. Einhvers staðar hefur fundist fjármagn í endurgerð gamla sjúkrahússins á Ísafirði, í uppbyggingu í Neðsta Kaupstað, í Edinborgarhúsið og fleira. Nú er kominn tími til að deila fjármagni og forgangsraða rétt.

 

Gangstéttir og kantsteinar eru ónýt í þorpinu, slíkt var alltaf í lagi fyrir sameiningu en bera þess nú augljós merki að vera staðsett í þessari jaðarbyggð.

 

Endurnýjun, úrbætur og malbikun á þeim vegaspottum innan Þingeyrar, sem á góðviðrisdögum moka ryki inn um glugga íbúanna svo þeir sjá sér þann eina leik á borði að vökva götuna með garðúðaranum nú eða láta hreinlega loka henni, er ekki líðandi lengur, malbik við íbúðargötur er það sem við þurfum. Malbik þarf á nokkra tugi metra en aldrei er hægt að koma því við. Og við þurfum malbik, ekki grófa olíumöl sem börnin okkar geta ekki einu sinni hjólað á og þegar þau reyna það og detta, eyðileggjast öll föt og skór, því tjaran stendur alls staðar upp úr. Hverjum dettur slíkt í hug á Þingeyri þegar annað eins væri aldrei gert á Ísafirði?

 

Sorphirðan þarf að komast í lag sem fyrst.

 

Sóknarpresturinn

 

Þingeyrarprestakall með einni fallegustu kirkju landsins má ekki verða að höfuðlausum her, sem sinnt er annars staðar frá, við þurfum að hafa sóknarprest um alla framtíð og tryggja þarf að svo verði. Sóknarprest sem búsettur er á svæðinu og er til taks þegar á þarf að halda. Prestverkin gera oft ekki boð á undan sér og þeim er ekki hægt að sinna eftir hentugleika í gegnum síma eða tölvu, eða mörgum dögum síðar.

 

Verslun og þjónusta einkafyrirtækja

 

Söluskálinn á Þingeyri á mikið hrós skilið fyrir að halda úti þeirri þjónustu sem þar er hægt að fá, með ólíkindum er, að þar sé hægt að nálgast allt það vöruúrval sem raun ber vitni. Þingeyringar, verslum þegar við getum í heimbyggð, stöndum með okkar fólki. Stöndum saman.

 

Sama á við um Simbahöllina, Hótel Sandafell, F & S Hópferðabíla, Gistihúsið Við Fjörðinn, Vélsmiðju Guðmundar, Veitingahornið og aðra þá sem bjóða okkur, þjónustu sína. Styðjum fyrirtækin okkar.

 

Það er af sem áður var þegar á Þingeyri voru allt árið læknir og prestur. Símstöð og spítali. Að útgerðin var í fullum blóma með tveimur stórum togurum, minni bátum og trillum í tugatali. Að fiskvinnslan hafði ekki undan og skólakrakkar mættu stundum klukkan 4 að morgni í vinnuna og beitt var í Bólu. Að pósthúsið væri opið allan daginn sem og sparisjóðurinn. Að kaupfélagið sinnti sinni heimabyggð með matvöru á neðri hæð og búsáhöldum, málningu, fatnaði, vefnaðarvöru, skólavöru og snyrtivöru á efri hæð. Að hótel væri rekið allt árið sem og tvær aðrar matvörubúðir. Að sveitastjórinn tók á móti þeim sem eitthvað höfðu um málin að segja á sinni hreppsskrifstofu sem opin var á skrifstofutíma. Að bakarí og sælgætisgerð framleiddu góðgæti ofan í heimamenn. Að áætlunarflug væri á Þingeyrarflugvöll oft í viku. Að sláturhúsið tæki til starfa á haustin með tilheyrandi vertíðarstemmningu og að krakkagerið í þorpinu hópaðist á reiðnámskeið á vorin, æfði frjálsar og fótbolta á sumrin, skíðaði í fjöllunum í kring þar sem lyftunni var komið fyrir hverju sinni, - í sjálfboðavinnu- hvort heldur það var í Hrafnseyrarheiðinni eða úti í Hólahvilft, fengu skíðakennara og kepptu á skíðamótum. Á Þingeyri er eitt elsta íþróttafélag landsins. Stofnað á þeim prýðisdegi 20. Desember 1904. Þetta er sú þjónusta sem Þingeyringa bjuggu við, ekki alltaf allt á sama tíma, en á öllum tímum var þetta margfalt hærra þjónustustig en við búum við í dag.

 

Eflaust er eitthvað ótalið og margt lifir enn. Eitthvað hefur svo bætst við og það er jákvætt. Til að mynda má nú á Þingeyri finna fyrirtaksaðstöðu til viðgerða á gömlum bátum og þeir sem að henni standa búa yfir sérfræðivitneskju sem óvíða annars staðar finnst. Bæði til nýsmíða, sbr. víkingaskipið Véstein sem og til almennra viðgerða og endurbóta. Ef Byggðarsafn Vestfjarða hyggst styðja vil slík verk, eiga þau að vera unnin á Þingeyri.

 

En mannlífið hefur átt erfitt uppdráttar undanfarin ár og hver skerðingin á lífsgæðunum rekur aðra. En nú er lag að snúa vörn í sókn, nýtum okkur í það minnsta þá ferðamenn sem ólmir vilja sækja okkur heim. Við eigum enn svo margt gott sem hægt er að nýta og styrkja.

 

En til þess þurfum við að vera talin með af bæjaryfirvöldum þegar ferðir úr skemmtiferðaskipunum eru skipulagðar, þegar fegra á bæinn, helluleggja, gróðursetja blóm ( fyrir 2 árum fengum við ekki einu sinni sömu steypukerin og komið var fyrir á Ísafirði heldur sundursagaðar olíutunnur), þegar malbikað er, þegar styrkjum til hinna ýmsu verkefna er úthlutað, þegar eignir bæjarins eru teknar í gegn, þegar hús eru rifin eða mannvirki eins og gamla trébryggjan, sem hafði mikið sögulegt gildi og hefði löngu átt að vera komin á varðveisluskrá ( á Hofsósi var nákvæm eftirlíking af svona bryggju byggð fyrir framan Vesturfarasetrið, því svo merkileg þótti hún, á Þingeyri var hún rifin), þegar flugsamgöngur eru skipulagðar, og svo sem mest er um vert, við þurfum að fá skýra stefnu sem mark er á takandi frá bæjaryfirvöldum um hver verði staða Þingeyrar innan bæjarins næstu árin.

 

Best er að fá hreint svar, annað hvort um að einbeittur vilji sé hjá bæjaryfirvöldum til þess að styrkja þessi þorp, fyrst og fremst með viðurkenningu á mikilvægi þeirra, og að stuðla eigi að lífskjörum þar sem í boði eru annars staðar í sveitafélaginu. Svo þarf aðgerðir því til stuðnings.

 

Eða þá svar þess eðlis. að við séum ekki tekin með í raun, við getum þá haldið áfram að sjá um okkur mest megnis sjálf eins og verið hefur og bæri það ekki greind ráðamanna gott vitni. Slíkt væri þeirra minnkun.
Verst er að fá innantómt hjal um vilja en peningarleysi sem ráðamenn halda að gangi í almúgann. Þetta snýst ekki allt um fjármagn, heldur að stórum hluta um rétta forgangsröðun. Þetta snýst líka um virðingu og Þingeyringar eru orðnir langþreyttir á virðingarleysi.

 

Við Þingeyringar viljum vera taldir með, taka þátt í okkar málum og þarfir okkar skal taka alvarlega. Við þurfum að fá skilvirkt tæki til stefnumótunar sem á sér sess og málsvara innan stjórnsýslu bæjarins. Hvort sem það heita íbúasamtök, hverfaráð eða hvað eina. Við þurfum að hafa tillögurétt og neitunarvald um það sem að okkur snýr.

 

Við Vestfirðingar erum bara örfáar hræður á norðurhjara veraldar, en getum haft það svo óendanlega gott ef rétt er haldið á spilunum, svo agnarsmá í hnattrænum skilningi og eigum ekki að eyða orkunni í óheilindi, þröngsýni, skammsýni og eiginhagsmunapot.

 

Stöndum saman, vöndum okkur og hlúum að því sem við eigum. Horfum til framtíðar, gerum okkar besta af einlægum vilja með það sem við höfum, sem er svo ómetanlega dýrmæt eign.

 

Hverju svarar svo bæjarstjórinn? Eru þorpin talin með í raun eða bara afgangsstærð sem enginn þorir þó að viðurkenna opinberlega?

 

Hrafnhildur Skúladóttir
Starfsmaður Upplýsingamiðstöðvar Ferðamanna á Þingeyri sl. 10 sumur
Fv. frkstj. HVÍ
Þingeyringur