Dugandi umhyggja í 91 ár
Fyrir áræðni sjómannsins Hans Kristjánssonar frá Suðureyri við Súgandafjörð fengu íslenskir sjó- menn loks dugandi sjóklæðnað á 3. áratug síðustu aldar. Framtak Hans markaði upphaf 66°N.
Hans fór ungur til sjós og skynjaði að íslenskir sjómenn þyrftu dugandi sjóklæði í glímu sinni við óblíð náttúruöflin. Meðfram sjó- mennskunni fetaði hann sig áfram við gerð sjófatnaðar og árið 1924 hlaut Hans styrk frá Fiskifélagi Íslands til að nema sjóklæðagerð í Noregi. Tveimur árum síðar stofnaði Hans Sjóklæðagerð Íslands í bakhúsi við Laugaveg 42, þar sem hann framleiddi sterkan og endingargóðan sjófatnað sem var að öllu leyti samkeppnisfær við innfluttan sjófatnað þess tíma. Á þeim tíma klæddust flestir sjómenn skósíðum sjóstökkum og báru sjóhatta. Við framleiðslu sjóhatta og sjóstakka notaði Hans í fyrstu olíuborna og þurrkaða dúka sem unnir voru í Skotlandi, en fljótlega var farið að olíubera dúkana hér heima. Léttari og meðfærilegri pólývínýl-efni, sem enn eru notuð í regnfatnað, komu til sögunnar eftir síðari heimsstyrjöld og gjörbyltu framleiðslu sjófatnaðar.
Árið 1929 stofnaði Hans hlutafélag um starfsemina. Gríðarleg breyting varð á framleiðslu fyrirtækisins 1958 þegar fyrirtækið keypti hátíðnisuðuvél sem bræddi saman sauma á pvc-húðuðum efnum. Útflutningur á vörum fyrirtækisins hófst 1984 og í lok níunda áratugarins hóf 66°N framleiðslu á flotvinnugöllum, sem kröfuharðir sjómenn kunnu vel að meta. Frá 1970 og næstu áratugi runnu mörg umsvifamestu fyrirtæki í fataiðnaði á Íslandi inn í fyrirtækið, eins og Belgjagerðin, Verksmiðjan Max og Vinnufatagerð Íslands.
Nafnið 66°N kom til sögunnar löngu síðar og á rætur að rekja til þess að Súgandafjörður stendur rétt sunnan við heimskautsbaug, á breiddargráðu 66°N. Sjóklæðagerðin 66°N hefur frá upphafi verið brautryðjandi í framleiðslu sjóvinnufatnaðar og þjónað þörfum sjávarútvegsins, aukið öryggi íslenskra sjómanna og gert þeim vistina á hafinu bærilegri. Hinn klassíski sjóstakkur, stíg vélasíður og stór um sig, með sjóhatt í stíl, hélt velli fram undir lok fimmta áratugarins en arftakar hans, sjóbuxurnar, anórakkarnir og jakkarnir eru enn í notkun, dag og nótt, á fiskimiðunum.
Fréttablaðið 13. september 2017.
