„Að hlaupa í hæsta haft strax“
Jón Sigurðsson í ræðu og riti:
Mikið vatn er til sjávar runnið síðan Jón Sigurðsson var að reyna að koma Íslendingum til manns og Dönum að hlusta á söguleg og siðferðileg rök. Þessi óþreytandi áróðursmaður, sem jafnframt var gætinn og hagsýnn, var ötull talsmaður frjálsra samskipta. Hann var opinn fyrir öllum gagnlegum nýjungum, hvaðan sem þær komu. Hann benti þráfaldlega á að leiðin til frelsis og framfara lægi í gegnum frjáls viðskipti milli þjóðanna. Jón forseti var langt á undan mörgum samtíðarmönnum sínum hvað þetta snertir. En fáir voru samt jafn raunsæir og þessi heimsvani útnesjamaður héðan að vestan.
Jón Sigurðsson sagði að það lægi í landi hjá okkur að “hlaupa í hæsta haft strax. Það er eins og þegar gamli Skúli ætlaði að byrja á fabrikum fyrst og svo að rækta hveiti, áður en nokkur hörinn var til og áður en nokkur kunni að mala.” (Úr bréfi frá Jóni til Sigfúsar Eymundssonar).
En meðal annarra orða. Hvað ætli Jón Sigurðsson mundi segja um bruðlið, græðgina og heimtufrekjuna sem viðgengst í dag hjá hluta af þjóð hans? Og á hinn bóginn: Hvert skyldi vera álit hans á því að sumt fólk á landi hér lepur dauðann úr skel og á varla málungi matar? Ætli hann sé ekki hissa?
Hallgrímur Sveinsson.