Daðey Arnborg Sigþórsdóttir

Mig langar að vekja athygli á því að nú eru flest stéttarfélög að semja um nýja kjarasamninga og í þeim flestum er eingreiðsla upp á 50 þúsund krónur. Velfarðarráðuneytið hefur brugðist við og ákveðið að greiða bótaþegum sömu upphæð til að tryggja að allir standi við sama borð. Hinsvegar sitja þeir sem eru í fæðingarorlofi eftir og virðast ekki eiga rétt á sömu launaleiðréttingu.

Í flestum þessum samningum er talað um að eingreiðslan sé til þess að leiðrétta laun aftur í tímann vegna þess hve lengi hefur dregist að semja. Mörg félög eru búin að vera með lausa samninga í marga mánuði, og ef ég tala bara fyrir mig þá hafa samningar verið lausir í tæpa 9 mánuði. Tekið er sérstaklega fram í þeim að eingreiðlsan skuli miðast við starfshlutfall í mars, apríl og maí.

Nú fór ég í fæðingarorlof í mars og næ því ekki að uppfylla skilyrði um að hafa verið í starfi í mars-maí og samkvæmt upplýsingum frá mínu stéttarfélagi (Iðjuþjálfafélag Íslands - BHM) á ég ekki rétt á þessari eingreiðslu frá mínum vinnuveitanda. Semsagt, þar sem ég var ekki í starfi síðustu 3 mánuði þá á ég ekki rétt á eingreiðslunni sem er þó hugsuð til að bæta mér upp laun vegna samninga sem hafa dregist um 9 mánuði. Hvar er réttlætið í því?

Hinsvegar skv. lögum nr. 95/2000 um fæðingar- og foreldraorlof skal fæðingarorlof reiknast til starfstíma við mat á starfstengdum réttindum, svo sem rétti til orlofstöku og lengingar orlofs skv. kjarasamningum, starfsaldurshækkana, veikindaréttar og uppsagnarfrests.

Ég get ekki túlkað þetta öðruvísi heldur en það að allur sá tími sem við erum í fæðingarorlofi eigi að reiknast inní unninn tíma óháð því hvort við séum á launaskrá eða ekki og halda öllum réttindum samkvæmt kjarasamningnum og fleira.

Ég vil benda á þá kynjamismunun sem þetta hefur óneitanlega í för með sér. Móður er skylt að taka fæðingarorlof fyrstu tvær vikurnar eftir að hún fæðir barn. Sú skylda gerir það að verkum að kona sem fæðir barn á tímabilinu mars - maí fer á mis við þessa eingreiðslu í hlutfalli við þann tíma sem hún er frá vinnu vegna orlofs. Þetta á ekki við um feður. Burt séð frá því þá taka konur jafnan lengra orlof en karlar og því gefur að skilja að mun fleiri konur eru að "missa af" þessari eingreiðslu.

Stéttarfélögin og fæðingarorlofssjóður vísa hvert á annað og eftir situr heill hópur foreldra sem fær launin sín ekki leiðrétt eins og aðrir, af þeirri einu ástæðu að þau voru ekki á launaskrá hjá vinnuveitandanum sínum daginn sem samningarnir voru gerðir!

Fólk í fæðingarorlofi er að fara í gegnum mjög mikla tekjuskerðingu á meðan á orlofi stendur, fæðingarorlof hefur verið skert á síðustu árum á meðan lífeyris og bótagreiðslur hafa hækkað. Á virkilega að láta okkur í fæðingarorlofi fara á mis við þessa leiðréttingu líka?

Ég veit að minnsta kosti ekki til þess að þau verk sem ég vann fyrir vinnuveitandann minn hafi þurrkast út þegar ég fór í orlof - afhverju á ég ekki rétt á kjaraleiðréttingu á þeim störfum eins og næsti maður?

Daðey Arnborg Sigþórsdóttir